اخبار انجمن

...شود روزی گلستان غم نخور

تاریخ : 1397/05/17


مهرداد تقی زاده، معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی
در حوزه حمل و نقل بین المللی مشکلات ترانزیت به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می شوند. یکی از کارهایی که در وزارت راه و شهرسازی در حال پیگیری و انجام آن هستیم، این است که سابقه و وضعیت فعلی ارتباط با کشورهای مختلف بویژه کشورهای همسایه را مورد بررسی و تحلیل قرار دادیم و مشکلات حمل ونقلی بین کشورها را استخراج کردیم. از طرفی با بررسی مشکلات ترانزیتی داخل کشور سرانجام به این نتیجه رسیدیم که حدود 77 مشکل و مانع در بحث ترانزیت وجود دارد که باید حل شود. برخی از این مشکلات به حمل و نقل مربوط می شود و برخی به بیرون از حمل ونقل بر می گردد، مانند مشکلات مربوط به قوانین، گمرک و دیگر بخش های در ارتباط با حمل و نقل؛ بخشی از این مشکلات نیز سخت افزاری است مانند عدم وجود برخی از زیرساخت ها و بخشی نیز نرم افزاری است که در حوزه مدیریتی باید یک سری اقداماتی انجام شود. در حال حاضر این مشکلات یک به یک شناسایی و برای حل آن اقدام شده است. تا کنون حدود 15 مشکل حل شده و برخی نیز در دست حل شدن است. به موازات این کار، با توجه به اینکه حمل و نقل هم یک فعالیت فرامدی است یعنی برای حمل یک کالا ممکن است با جاده، بندر، ریل و ... سر و کار داشت و هم یک فعالیت فرابخشی است یعنی با بخش های مختلف مثل گمرک، قرنطینه، دامپزشکی، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، امور سیاسی و .... سر و کار دارد، برای مدیریت همه این مشکلات سِمت مدیر کریدور را برای کریدورهای ترانزیتی تعریف کردیم که یک نفر بعنوان مشاور معاون حمل و نقل، روی کل کریدورها مطالعه، برنامه ریزی و کار می کند.
اکنون در رابطه با کشور ترکمنستان بطور خاص همین روش را دنبال می کنیم. در حال حاضر از جهت ریلی دو تا ارتباط ریلی خوب با ترکمنستان داریم که مسیر سرخس فعال تر است اما مسیر اینچه برون فعالیت کمتری دارد و باید بار بیشتری را از آن مسیر عبور دهیم. ارتباطات جاده ای ما با این کشور نیز بخشی مربوط به کالاهای صادراتی است که از ایران به ترکمنستان می رود و بخشی نیز به دیگر کشورها مثل ازبکستان و قزاقستان می رود که از داخل ترکمنستان با کامیون های ایرانی یا ترکمنی ترانزیت می شود. بخش دیگر مربوط به کالاهایی است که از ترکیه می آید از داخل ایران به ترکمنستان می رود که حامل آن اکثراً کامیون های ترکیه ای یا ترکمنی هستند. بر اساس این اطلاعات تصمیماتی که درباره کشور ترکمنستان خواهیم گرفت به گونه ای است که بتواند مناسب ترین شرایط را برای این عبور و مرور کامیون ها و قطارها ایجاد کند. معتقدیم که این تصمیم گیری ها فرابخشی است و باید عوامل گوناگونی در این زمینه در نظر گرفته شود.
اکنون خوشبختانه از یک سال و نیم قبل که ارتباط ما با وزارت خارجه از نزدیک برقرار شد جلسات مشترک زیادی برگزار می شود و به نقطه نظرات مشترکی در خیلی از موضوعات رسیده ایم. این مسئله برای وزارت خارجه روشن شده که بخش معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی را افرادی ماهر و متخصص تشکیل داده اند و ما هم ضعفی در عملکرد این وزارتخانه ندیده ایم. شاید ریشه مشکلات و انتقاداتی که از عملکرد سفرا بوجود آمده در این باشد که دو گروه ، حمل و نقل و وزارت خارجه ارتباط نزدیکی باهم نداشتند؛ حالا که این ارتباط نزدیک شده و پا به پای هم کار می کنیم، در تلاش هستیم تا یکدیگر را پشتیبانی کنیم با این هدف که اتفاقات خوبی در این حوزه رخ دهد. هم اکنون کار با وزارت خارجه روان پیش می رود و با هم هماهنگ هستیم.
در مورد رایزن حمل و نقلی نیز باید گفت که با اعزام رایزن حمل ونقلی مخالف نیستیم ولی در حقیقت رایزن اقتصادی که سفارتخانه ها دارند در همه زمینه های مرتبط با بحث اقتصاد موظف به پیگیری است و در ارتباط با مسائل حمل و نقلی معمولاً با رایزن های اقتصادی تماس گرفته می شود. طبیعتاً اگر بحث رایزن حمل و نقلی تحقق پیدا کند، شاید کمک بهتری باشد اما در حال حاضر در این زمینه مشکل جدی احساس نمی کنیم. البته قوت و ضعف سفارتخانه ها مثل هم نیست، متفاوت است، برخی در حل مشکلات بسیار پیگیر بوده و مشکل را سریعاً حل می کنند اما برخی دیگر این گونه عمل نمی کنند؛ این در حالیست که پست سازمانی هر کدام یکی است و همان رایزن اقتصادی هستند. بنابراین بیش از این که به ساختار ها بپردازیم بهتر است روی افراد مناسب کار کنیم تا مشکلات بهتر حل شود ولی در مورد بحث رایزن حمل و نقل نیز در حال بررسی هستیم.
باید توجه داشت که در گذشته وزارت راه فقط مسائل حمل و نقلی را دنبال می کرد، وزارت صمت فقط مسائل بازرگانی را و هر وزارتخانه ای صرفاً مسائل مربوط به خود را دنبال می کرد و بین آنها ارتباط منسجمی برقرار نبود. بعد از تشکیل معاونت حمل و نقل در وزارت راه این مفهوم را ایجاد کردیم که بحث حمل و نقل جدای از بحث تجارت و سیاست نیست و در نتیجه این وزارتخانه ها باید باهم ارتباط داشته باشند. اگر یک کنفرانس تجاری در کشوری برگزار شود الان ما حساس هستیم که حتما یک نفر از وزارت راه هم در این کنفرانس ها شرکت کند در صورتیکه نیروهای این وزارتخانه در گذشته فقط در کنفرانس های حمل و نقل می توانستند شرکت کنند.
با توجه به این اقدامات می توان امیدوار بود که در ادامه بتوانیم با روش های بهتری حمل و نقل را توسعه ببخشیم زیرا روش کار اصولی تر شده است.