خبر عمومی

چرا کریدور شرقی-غربی؛ گزینه استراتژیک ایران برای ترانزیت است؟

تاریخ : 1399/02/23


متاسفانه به‌دلیل دور بودن دستگاه دیپلماسی کشور از مباحث تجارت و حمل و نقل و ناآشنایی متخصصان حمل و نقل با مباحث ژئوپلتیک و روابط بین‌الملل، از ابتدا درگیر یک سوءتفاهم در مورد کارکرد کریدور شمال-جنوب شده‌ایم که متاسفانه همچنان هم ادامه دارد.

چرا کریدور شرقی-غربی؛ گزینه استراتژیک ایران برای ترانزیت است؟
تین نیوز
مدیرکل سابق دفتر طرح جامع و مدل‌های حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی معتقد است کریدور شمال-جنوب مسیر آلترناتیو روسیه برای کانال سوئز بود و روسیه و هند از ابتدا با رویکرد سیاسی وارد این مذاکرات شد.

به گزارش تین نیوز، مهدی صفری مقدم با بیان این مطلب، تاکید کرد: روسیه و هند همواره سعی کردند این کریدور را روی کاغذ حفظ کنند تا برای کانال سوئز که تحت کنترل امریکا بود جایگزینی داشته باشند همانگونه که چین کریدور اقتصادی چین و پاکستان CPEC را با انگیزه جایگزین تنگه مالاکا ایجاد کرد.

سوءتفاهم در مورد کارکرد کریدور شمال-جنوب
وی افزود: متاسفانه به‌دلیل دور بودن دستگاه دیپلماسی کشور از مباحث تجارت و حمل و نقل و ناآشنایی متخصصان حمل و نقل با مباحث ژئوپلتیک و روابط بین‌الملل، از ابتدا درگیر یک سوءتفاهم در مورد کارکرد کریدور شمال-جنوب شده‌ایم که متاسفانه همچنان هم ادامه دارد.

معاون فعلی لجستیک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو عنوان کرد: کشورهای ذی‌نفع هم با برگزاری نشست‌ها و جلسات این کریدور بر آتش این سوءتفاهم دمیده‌اند چراکه بدشان نمی‌آمده با سرمایه‌گذاری از جیب دیگران مسیر آلترناتیوی برایشان ایجاد شود که در شرایط عادی (باز بودن کانال سوئز به روی محموله هایشان) برایشان کارکرد اقتصادی ندارد ولی در منازعات و مذاکرات، برگ برنده مهمی برایشان است.

ارجحیت کانال سوئز برای روسیه و‌ هند
او با بیان این‌که موارد ذکر شده به معنای رد کامل کارکرد اقتصادی کریدور شمال-جنوب نیست، گفت: موضوعات عنوان شده ناظر بر این واقعیت است که تبادلات دریایی بین هند و روسیه از طریق کانال سوئز بسیار ارزان‌تر و مُرَجَح بر حمل ترکیبی از هند به بنادر جنوبی ایران و سپس حمل زمینی به روسیه است.

به گزارش تین نیوز، وی تاکید کرد: بنابراین تا زمانی‌که کانال سوئز برای روسیه و‌ هند در دسترس باشد (حتی با تکمیل حلقه‌ مفقوده ریلی رشت-آستارا) بار قابل توجهی از این مسیر عبور نخواهد کرد اما ممکن است کریدور شمال-جنوب در صورت رفع موانع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای برخی کشورهای لند لاک و مناطقی که از دریای سیاه و بالتیک فاصله زمینی قابل توجه دارند مطلوب باشد اما همچنان تاکید دارم نباید در مورد حجم تقاضای این مسیر دچار سوءتفاهم شد.

کریدور شرقی-غربی؛ گزینه استراتژیک کشور برای ترانزیت
او خاطرنشان کرد: در عوض گزینه استراتژیک کشور ما برای ترانزیت به‌خصوص ریلی، کریدور شرقی-غربی است که در ابتکار کمربند و‌جاده BRI چین به عنوان شاخه جنوبی در کنار 2 رقیب شاخه شمالی (مسیر قزاقستان روسیه بلاروس) و شاخه میانی (مسیر ترکمنستان آذربایجان گرجستان) معرفی شده است.

روایت یک تحلیلگر مسائل روابط بین الملل از نگاه روس‌ها به کریدور شمال-جنوب
صفری مقدم افزود: در این کریدور بر خلاف کریدور شمال-جنوب، حمل ریلی در آن واحد مزیت است و گواه آن اینکه همین الان 2 شاخه دیگر با وجود این‌که یکی در فصول زیادی از سال به‌خاطر برف و یخبندان قابل استفاده نیست و دیگری نیازمند عبور از دریای خزر با کشتی رو-رو می‌باشد اما هر 2 عملکرد ریلی قابل توجهی دارند.

به گزارش تین نیوز، وی عنوان کرد: این عملکرد در آینده با رشد اقتصادی مناطق غربی چین که تا کنون به‌خاطر دوری از بنادر چین که در شرق این کشور قرار دارد کمتر از توسعه اقتصادی برخوردار شده‌اند روز به روز بیشتر هم خواهد شد و شاخه جنوبی یعنی مسیر ریلی عبوری از جنوب دریای خزر در صورت تکمیل حلقه مفقوده تبریز-کارس می‌تواند اقتصادی‌ترین گزینه برای ارتباط چین با منطقه مدیترانه و جنوب و مرکز اروپا باشد.

ابهام در تشخیص اولویت‌ها
او عنوان کرد: البته ما در رقابت با مسیرهای رقیب خیلی عقب افتاده‌ایم ‌و ترکمنستان و آذربایجان و گرجستان با همکاری ترکیه اقدامات زیادی در ظرفیت‌سازی کریدور عبوری از دریای خزر انجام داده‌اند. تاسف‌بار تر این‌که ما همچنان در تشخیص اولویت‌ها با ابهام و مشکل مواجه هستیم و منابع محدودی که در اختیار داریم هم صرف ظرفیت‌سازی برای جبران عقب‌ماندگی نمی‌شود.

صفری مقدم افزود: اما با توجه به مزیت حمل یکسره ریلی به استفاده از رو-رو و با توجه به وجود زیرساخت خوب ریلی از مرزهای شرقی تا تبریز به نظرم هنوز کار را نمی‌توان تمام شده تلقی کرد و‌ در صورت رفع حلقه مفقوده تبریز تا نقطه مرزی دیل اوجو و از آنجا به کارس که مورد توافق راه‌آهن 2 کشور ایران و ترکیه قرار گرفته می‌توانیم سهم خودمان را از ترانزیت چین به اروپا باز یابیم.a

منبع: تین نیوز23 /2 /99