اخبار انجمن

چند و چون مشکلات حمل و نقلی در مرز «میلک»

تاریخ : 1400/06/23

بعد از تسلط طالبان بر مرزهای افغانستان، نقاط مرزی ایران هم تحت تاثیر قرار گرفته و تردد کامیون ها در مرزهایی چون «دوغارون» و «میلک» کاهش چشمگیری یافته است. دلیل این کاهش ترددها، عواملی در مرز ایران و عواملی در مرز افغانستان است. در مرز میلک، شرکتهای حمل و نقل از کندی کنترل مرزبانی برای تردد کامیونها و تاثیر آن در کاهش سرعت عبور و مرور بین دو مرز می گویند. این کاهش ترددها و ورود کامیون های افغان به ایران، افزایش نرخ کرایه های حمل را نیز به دنبال داشته است.
به گفته «مسعود نکودری»، رئیس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای سیستان و بلوچستان، در توصیف وضعیت تردد کامیونها از مرز میلک باید به دو دوره قبل و بعد از تسلط طالبان بر مرز نیمروز در خاک افغانستان اشاره کرد. او می گوید: قبل از تسلط طالبان، روزانه تقریبا 200 دستگاه کامیون از مرز میلک وارد می شد و حتی در مقاطعی به 300 دستگاه نیز می رسید؛ اما بعد از استقرار طالبان در نیمروز، این عدد به شدت کاهش یافت؛ ابتدا برای 10-15 روز مرز تعطیل بود تا تشکیلاتی درآن سوی مرز مستقر شود و از سوی دیگر، در این طرف مرز نیز دغدغه امنیت رفع گردد. بنابراین، بعد از استقرار طالبان، ورود کامیون خالی به شدت کاهش یافته است و تقریبا به روزانه 50 تا 100 دستگاه رسیده است.
نکودری تاکید می کند: دغدغه ایرانی ها در مرز میلک، بیشتر بحث امنیتی بوده و مرزبانی و دستگاه‌های امنیتی، بازرسی ها و کنترل کامیونهای افغان را با توجه به وضعیت ناامنی در آن سوی مرز تشدید کردند. بازرسی‌هایمرزبانی زمانبر است و قبلا هم صورت می گرفت؛ اما اکنون با شدت گرفت کنترل ها، روند ترددها هم تحت الشعاع قرار گرفته است.
رئیس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای سیستان و بلوچستان افزود: در شرایطی که میزان کامیون خالی کاهش یابد، صاحبان کالا جهت حمل کالای خود با کمبود ناوگان مواجه شده و به تبع آن کرایه حمل نیز افزایش می یابد.در واقع دغدغه اقتصادی برای تجار باعث شده کمتر از این مرز استقبال کنند.
از نکودری درباره توافق نامه دو انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان با مرزبابی برای افزایش نیروهای کنترلی مرز می پرسیم؛ او می گوید: توافق نامه بین انجمن ها و مرزبانی از مهرماه سال گذشته منعقد شد و هم اکنون به اواخر زمان این قرارداد نزدیک می شویم؛ این قرارداد تا قبل از تسلط طالبان بر مرز، تقریبا موفق بود؛ اما بعد از آن، ورود کامیون خالی محدود شد و این مساله باعث کاهش تعداد خروجی ها گردید. ضمن اینکه، این قرارداد مربوط به ورود کامیون ها نیست. در گذشته هنگام خروج کامیون از مرز ایران، زمانی که ممکن بود کالا یا سوخت غیرمجاز در کامیون جاسازی شود، بازرسیها تشدید و ترانزیت از کشور با کندی انجام میشد؛ به موجب این قرارداد، تردد افراد متفرقه و جاسازی کالای ممنوعه باید از مرز کاهش یابد و این موضوع عملا اتفاق افتاد؛ اما در حال حاضر ظرفیت میلک در ترددها کاهش یافته است.
کامیون داران افغان، با کاهش ورود ماشین به ایران، کرایه ها را افزایش می دهند
نکودری درباره نرخ کرایه حمل کالا و گلایه شرکت های حمل و نقل از افزایش نرخ کرایه می گوید: در بحث صادرات نرخ کرایه ها تغییری نیافته است و در ترانزیت نیز هم اکنون کرایه ثابتی که به راننده پرداخت می شود، 800 دلار است؛ در واقع کرایه کامیون بندری بین 14 تا 18 میلیون تومان است. البته نسبت به گذشته قطعا افزایشی در کرایه ها اتفاق افتاده است که با توجه به تغییر نرخ دلار بوده؛ اما نمی توان گفت این افزایش صد درصدی بوده است. هر چند در مقطعی کوتاه کرایه ها به شدت بالا رفت و حتی بیش از 25 میلیون تومان بود و تا 30 میلیون تومان هم رسید؛ دلیل اصلی آن هم کمبود کامیون بود.
وی ادامه می دهد: زمانی که عرضه کامیون برای بارگیری کاهش می یابد، کرایه ها افزایش می یابد. ما برای افزایش عرضه کامیون جهت بارگیری تلاش میکنیم؛ اما طرف افغان در این موضوع تاثیر بسیار زیادی دارد و حتی اگر روان سازی را در مرز انجام دهیم، به دلیل اینکه شرکتها و کامیون داران افغان در کرایه ها ذینفع هستند، گاهی ورود کامیون را کاهش می دهند تا نرخ را به عدد مطلوب خود برسانند. در واقع، شرکتها و کامیون داران افغانستان به وسیله این اهرم کرایه را کنترل می کنند. آنها اگر ببینند کرایه کاهش یافته، سیاستی در پیش می‌گیرند تا به رقم مدنظرشان برسند. لذا، باید با توافق و اعداد ثابتی برای تامین ماشین حمل بار برنامه ریزی شود تا اگر بخش دولتی روان سازی انجام داد، بخش خصوصی و ذینفعان به افزایش نرخ کرایه ها دامن نزنند.
رئیس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای سیستان و بلوچستان خاطرنشان می کند: این موضوع همیشه در جلسات مشترک دو کشور مطرح میشد؛ اما نکته این است که در عمل، تصمیماتی که در مرکز اخذ می گردد، در مرز پیاده نمی شود؛ زیرا در نقاط مرزی دغدغه هایی وجود دارد که ممکن است در جلسات مرکز به آن توجه نشود یا اگر قول مساعدی برای همکاری در موضوعی داده میشود، بدون پشتوانه است و به همین دلیل در زمان اجرای مصوبات مرکز در مرز، با موانعیمواجه می شویم. این موضوع در هر دو کشور وجود دارد. در مرز ما موارد امنیتی و در مرز مقابل، بحث منافع کامیونهای افغان معمولا مانع اجرای مصوبات مرکز می گردد.
نکودری خاطرنشان می کند: کامیون افغان وقتی ببیند بازار در اختیار خودش است، کنترل منابع را به دست می‌گیرد. انعکاس موضوع درباره کمبود کامیون خالی باید به مسئولان داده شود؛ همانطور که در گذشته هم مطرح شده؛ اما مساله ای که همیشه پیش می آید، نگرانی ها و دغدغه های به جایی است که باید با رعایت آنها و اندیشیدن تدابیر لازم، زمان و فرایند ورود کامیون به ایران را کاهش داد. در گذشته نیز با پیگیری هایی که انجام شد، ورود کامیون ها ازا فغانستان افزایش یافت و حتی به روزانه 300 دستگاه هم رسید؛ اما در حال حاضر شرایط باید از نظر دیپلماتیک مهیا شود تا با رایزنی با طرف مقابل، ورود کامیون به کشور تسهیل گردد.
گلایه رانندگان از شرکت های افغان بابت اخذ هزینه اضافه برای روادید
رئیس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای سیستان و بلوچستان درباره وضعیت صدور روادید برای رانندگان افغان از سوی کنسولگری ایران در این کشور نیز می گوید: در بحث صدور روادید به ما اطلاع دادند که راننده طرف حساب کنسولگری نیست و شرکتهای حمل و نقلی این کار را انجام می دهند.
وی درباره تاخیر در صدور روادید به خاطر صدور آن در کنسولگری ایران در کابل به جای قندهار نیز اذعان می‌کند: فعالیتهای دیپلماتیک رسمی کشورها در کشوری با شرایط افغانستان تحت الشعاع قرار میگیرد و تا تعیین تکلیف نهایی برای دولت و نظام این کشور، این فعالیتها مانند گذشته نیست؛ به همین دلیل هم اکنون تنها در کابل و سفارتخانه ایران ویزا صادر میشود و به جز زمان اداری داخل سفارت برای صدور روادید، رفت و آمد و انتقال اسناد و مدارک به زمان اخذ ویزا اضافه کرده است. لذا باید منتظر تعیین تکلیف افغانستان و از سرگیری فعالیتهای دیپلماتیک گذشته باشیم.
نکودری تاکید می کند: وقتی حکومت در کشوری تغییر می کند؛ تا زمانی که تکلیف حاکمیت در آن مشخص نشود، فعالیتهای کنسولی سایر کشورها محدود می شود؛ بر همین اساس، هم اکنون فعالیت های کنسولی به سفارتخانه موکول شده است.
پیش بینی طرحی برای حل مشکل کمبود کامیون در مرز میلک
رئیس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای سیستان و بلوچستان در بخش پایانی صحبتهایش از تسهیل حضور و تخلیه بار کامیون ها و کاهش هزینه شرکتها به دنبال اجرای طرح توسعه ای در مرز میلک خبر می دهد و می گوید: ما به دنبال این هستیم که برای تسهیل کار شرکتها و کاهش هزینه آنها، محوطه تخلیه بارگیری به مساحت 10 هکتار را در مرز میلک به بهره برداری برسانیم؛ مقدمات این کار انجام شده است.
وی ادامه می دهد: این اقدام در راستای اینکه بار ترانزیت و بار کانتینری از بندر عباس در میلک تخلیه شود و تعهدات شرکتها در بحث انبارداری و دپوی کانتینر در مبادی و بنادر به تاخیر نیفتد، صورت می گیرد. از طرفی، باعث افزایش حمل کالا توسط کامیون ایرانی می شود و شرکتهای حمل و نقلی و تجار، معطل کامیون خالی افغان نمی مانند تا بارشان را انتقال دهد. با این طرح، بار به نقطه صفر مرزی می آید و یک کامیون می تواند حتی روزانه در دو نوبت کالا را منتقل نماید.
نکودری اذعان می کند: در مراحل بعدی نیز، طرحهای توسعه ای و جانبی داریم که باعث میشود مرز میلک به جایگاه قبلی و پررنگ خود در سال های قبل در تجارت بین دو کشور بازگردد.