ضعف در دیپلماسی اقتصادی، مانع توسعه ترانزیت است
بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند در کنار مسائل و مشکلات داخلی همچون مسائل زیرساختی، فرسودگی ناوگان و قوانین دست و پاگیر در بخش حمل و نقل، ضعف در دیپلماسی اقتصادی نیز یکی از موانع در توسعه ترانزیت و حل مشکلات این صنعت است.
به گزارش ترابرد، دین محمد فیض محمدی، عضو کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی خراسان رضوی می‌گوید: یکی از مشکلات اصلی که باعث شده نتوانیم در 3-4 دهه اخیر، به توسعه مطلوبی در صنعت ترانزیت دست یابیم، ضعف در دیپلماسی اقتصادی است. ایران به لحاظ دیپلماسی سیاسی تلاش کرده؛ اما در تعامل با کشورهای همسایه و منطقه، آنچه بیش از دیپلماسی سیاسی اهمیت دارد، گفتمان اقتصادی است. از این طریق می‌توانیم توان رقابتی خود در حوزه حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت را افزایش دهیم؛ اما متاسفانه رقابت در بخش حمل و نقل را در منطقه واگذار کرده‌ایم؛ همانطور که با بسته شدن مرز ترکمنستان در سال گذشته، در ترانزیت به آسیای میانه دچار مشکل شدیم.
رئیس هیات مدیره شرکت «ستاره یاران زمین» خاطرنشان می‌کند: بعد از 4 دهه باید به سمت‌وسویی برویم که دیپلماسی اقتصادی را جایگزین دیپلماسی سیاسی کنیم و تقویت این موضوع یکی از مهمترین مطالبات ما فعالان بخش حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت است.
فیض محمدی یکی از علل به سرانجام نرسیدن راهکارهای حل مشکل حمل و نقل را جابه‌جایی مدیران با تغییر دولت‌ها می‌داند و می‌گوید: مدیری که طی 4 سال همه مشکلات ما را شنیده و راهکارها را می‌داند، با تغییر دولت، جابه‌جا می‌شود و ما باید دوباره مشکلاتمان را به گوش مدیر جدید برسانیم و پروسه‌ای 4 ساله را تکرار کنیم.
وی ادامه می‌دهد: تقاضای ما این بود که با توجه به اینکه مدیر قبلی حوزه ترانزیت شناخت یافته و می‌تواند مسائل را به وزرا و دولت منتقل کند، از تغییر او ممانعت گردد. تغییر دولت‌ها و وزرا و مدیران در این سال‌ها بیشترین آسیب را به اقتصاد و به ویژه بخش حمل و نقل ما وارد کرده است. مدیرانی که نسبت به این حوزه اطلاع یافته‌اند و متعهد هستند بایستی ابقا شوند و با تجربه‌های گذشته خود در بهبود ترانزیت تاثیرگذار باشند. این درخواست را در کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی نیز به اعضای هیات نمایندگان اتاق انتقال دادیم
فیض محمدی از نگاه سازمانی به جای نگاهی ملی در میان دستگاه‌های دخیل در امر ترانزیت به عنوان یکی دیگر از دلایل عدم حل مشکلات این بخش نام می‌برد و می‌گوید: حدود 18 تا 24 سازمان هم‌اکنون در امر ترانزیت در کشور ما دخیل هستند که متاسفانه اغلب، منافع سازمانی را به منافع ملی در تصمیمات ارجح می‌دانند. اگر نگرش آنها به حوزه ترانزیت، با نگاه ملی همراه باشد، خواه ناخواه ترانزیت در کشور ما پیشرفت می‌کند؛ زیرا ایران در چهارراه ترانزیتی واقع شده و حلقه اتصال آسیا به اروپاست؛ اما متاسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم از این فرصت استفاده نماییم.
فیض محمدی یادآور می‌شود: یکی دیگر از نکات مهم در توسعه ترانزیت، داشتن مدیریت واحد مرزی است؛ متاسفانه علیرغم درخواست ما برای ایجاد مدیریت واحد مرزی هنوز این اتفاق به درستی رقم نخورده است؛ هرچند سازمان حمل و نقل متولی امر شده؛ اما این سازمان نیز برای متقاعد کردن دیگر سازمان‌ها در تمکین از خود با مشکلاتی روبه‌روست.